Pontic Greek Songs

Λιζέτα Νικολάου-Lizeta Nikolaou

Forty red apples,my bird,
gathered in a scarf
Forty Love affairs you 've made
you found love only from me
Come on my bird,my soul with me...

Σεράντα μήλα κόκκινα, πούλιμ
σεράντα μήλα κόκκινα, γιάβριμ
σ'ένα μαντήλ δεμένα. (2)

Σεράντα σέβντας κι'αν εφτάς, γιάβριμ
σεράντα σέβντας κι'αν εφτάς, πούλιμ
κι'εβρίξ αμόν εμένα. (2)


Για έλα έλα πουλίμ
μετεμέν έλα γιάβριμ
ατό το ματοτερεμάς, πούλιμ
θα σιρ και περ ταχούλιμ (2)

"Engraulis encrasicholus ponticus" or Hamsi is a common word for the black sea-anchovy σαρδέλα ή γαύρο.Hampsi(Χαμψί) in greek,hamsi in Turkish, хамсия (hamsiya) in Bulgarian, хамса (hamsa) in Russian,Ukrainian,hamsie in Romanian.
The song invites everybody to eat anchovies.The video ends with a georgian style dance "tass" or (gandagana-acharuli)

Χαψία έξέβαν σό γιαλό Χονδρά τ’ ευλογημένα

Τα παπόρια εσκέρχουν ζίπα ζίπα φορτωμένα (δις)

Χαψία χαψία φατέστεν σκύλ’παιδία Και ντ’έμορφα μαϊρεύεατα η θεία μ’ η Δοξία ( δις)

Χαψία βάλε σο πλακί Εσέν λέγω Ηλία

Στάξον κ’ ολίγο λάδοπον,να γίνταν μερακλία (δις)

Χαψία χαψία φατέστεν σκύλ’παιδία.Και ντ’έμορφα μαϊρεύεατα η θεία μ’ η Δοξία (δις)

Τραπεζουνταίοι Κερασουνταίοι Όλ παίρνε τηγανίζνε Τα’εμέτερον οι Σουρμενίτ(από τα Σούρμενα)με τα πατμάνια αλίζνε(αλατίζουν) (δις)

Χαψία χαψία φατέστεν σκύλ’παιδία.Και ντ’έμορφα μαϊρεύεατα η θεία μ’ η Δοξία

-Nikos Xanthopoulos-from the film "Odyssey of an expatriated"-
The video ends with Pontic dance "Serra"

Εκάεν και το Τσάμπασιν(Çambaşı)
Κι επέμναν (απόμειναν) τα ντουβάρεα γιαρ γιαρ αμάν
Και ερούξαν (τρέξαν) σο χουρντάρεμαν (να το σώσουν)
Τσ’ Ορτούς(Ordu,Κοτύωρα) τα παλληκάρεα οϊ οϊ αμάν ( τα παληκάρια, μάλλον οι αντάρτες)

Αντε,άντε γκίντελιμ,μπιζίμ ονταγιά,(πάμε στο δωμάτιο μας)θα σε πάρω και θα φύγω μα την Παναγιά.Ελα πουλίμ,έλα γιαβρίμ,έλα μη τυρρανείς με,εμόν η ψήν..(η ψυχή μου..)

Βάι εκάεν κι εμανίεν (καρβουνιάστηκε), τσ’ Ορτούς το Παρχάρ (λιβάδι, ορεινός βοσκότοπος,από τη λέξη «Περίχωρα»)
Εκεί άλλο δεν κι’ επέμνεν (απέμεινε)
Μοναχόν σ’αχτάρ (σταχτάρι, στάχτη)

Εκάεν και το Τσάμπασιν
Γιαβρούμ (ψυχή μου) τιδέν κι επέμνεν (τίποτα δεν έμεινε)
Ραχιά και λειβαδότοπα
Άλλο χορτάρ κι φέρνε (δεν φυτρώνει πιά)

Τρανόν γιαγκ’ν (φωτιά) σο Τσάμπασιν
Σπίτια κι θ’απομένεν (δεν θα μείνει ούτ’ ένα σπίτι) γιαρ γιαρ αμάν
Μικροί τρανοί, φτωχοί ζεγκίν (πλούσιοι)
Ολ’ κάθουνταν και κλαίνε οϊ οϊ αμάν

Κλαιν τη θεού τα πουλόπα (τα πουλάκια του θεού)
Κλαιν τα πεγαδομάτεα (τα «μάτια», οι τρύπες των πηγαδιών) γιαρ γιαρ αμάν
Κλαίει το Τσαμπλούκ, το Καρακιόλ (οικισμοί της περιοχής)
Κλαίν τ' έμορφα τ' ελάτια, γιαρ γιαρ αμάν

The Tsambasin has been burnt
only the walls remained
And the brave men of Ordu city have rushed to save it.

and there is nothing left
Only the Ash

The Birds of God are crying
Their eyes crying like water wells (more)

Υ.Γ.Οι στίχοι από το "Τσάμπασίν" από το περσινό κείμενο του Κοτυωραίου Μαύρου Γάτου.
οι πλάγιες προσθήκες δικές μου.Ο Ξανθόπουλος το 'χει αλλάξει προς το ερωτικό.
Το αυθεντικό τραγούδι απο τον Καζαντζίδη και τον Χρύσανθο
σε εκπομπή του Θανάση Λάλα από τον Σκάι "(video)


-Pontic Greeks-Pontic Greek language-Πόντος-